Ostatni akord to kolejny tom szkiców krytycznych Andrzeja Horubały. Wieńczący jego działalność jako komentatora kulturalnych wydarzeń, uważnego obserwatora artystycznych sezonów, arbitra oceniającego nowości i przywołującego klasyków.
55 tekstów drukowanych w latach 2016-2018 przeważnie w tygodniku "Do Rzeczy", w którym Horubała pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego. 55 tekstów najwyższej próby, dalekich od neutralności i obojętności czy wzniosłego akademizmu.
W otwierającym książkę rozdziale „Wielcy” Horubała przygląda się wnikliwie głośnym monografiom Gombrowicza, Lema i Herberta, dzieli się uwagami o inscenizacji mickiewiczowskich „Dziadów” dokonanej przez litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa, a także opisuje wystawę „Wyspiański” w krakowskim Muzeum Narodowym. Tu też prezentuje sylwetkę Tomasza Burka oraz recenzuje biografię Jacka Kuronia.
W kolejnej części zatytułowanej „Przewodnicy” prześwietla sylwetki popularnych duszpasterzy – ojców Adama Szustaka i Augustyna Pelanowskiego oraz księży Piotra Pawlukiewicza i Jana Kaczkowskiego. Bez taryfy ulgowej traktuje ich nauczanie, dzieli się swoimi wątpliwościami, ale i zachwytem.
Kontrowersyjnym obchodom pięćdziesiątej rocznicy Marca ’68 – spektaklom teatralnym i publikacjom, poświęcona jest kolejna część książki („Żydowskie brzemię”), w której nie zabrakło miejsca dla omówienia fenomenu prozy Marcina Wichy, laureata literackiej nagrody Nike w roku 2018.
Kolejne części poświęcone są głównie literackim premierom (Gretkowska, Masłowska, Żulczyk, Twardoch, Orbitowski, Sołtys, Wencel, Chmielewski). Tu też autor omawia „Teologię Polityczną”, twórczość Kwaśnickiej i Dakowicza, a także bierze na warsztat szeroko reklamowaną powieść „Miłość” Ignacego Karpowicza oraz kolejny, nie do końca uczciwy reportaż Jacka Hugo-Badera „Skucha”.
Wreszcie dwa bloki zamykające tom poświęcone są polskiemu kinu i teatrowi. Horubała przypomina swoje recenzje „Roja” i „Smoleńska”, notuje wrażenia z oglądania zremasterowanej wersji „Dekalogu” Krzysztofa Kieślowskiego oraz filmów o Lourdes. Omawia także spektakle Jana Klaty, Moniki Strzępki, Krystiana Lupy i Weroniki Szczawińskiej. Tu wreszcie czytelnik znajdzie głośny tekst „Nienawidzę Teatru Telewizji”, który swego czasu wzbudził sporo polemik i protestów.
Spis treści:
- Wyspiański! (Wyspiański, Śliwińska)
- Czyje „Dziady”? (Mickiewicz, Nekrošius)
- Arcydzieło (Mickiewicz, Cieplak)
- Ciała (Sienkiewicz, Koziołek)
- Szymborska banalna (Rusinek, Bikont, Szczęsna)
- Tropami mistrza, tropami zwodziciela (Gombrowicz, Suchanow)
- Lem według Orlińskiego
- Mistrz – Tomasz Burek
- Monster Kuroń (Bikont, Łuczywo)
- Herbert rozwłóczony (Franaszek)
- Prorok namiętny (Pelanowski)
- Nawrócony lubieżnik (Szustak)
- Śmiech w Kościele (Pawlukiewicz, Kowalski)
- Misja onkocelebryty (Kaczkowski)
- Nicowanie mitu (Kaczkowski, Wilczyński)
- Ars moriendi (Bieliński)
- Polsko-żydowskie zapętlenia (Weksler-Waszkinel, Słobodzianek, Spišák)
- Głupio się bawicie (Kleczewska, Kosiński, Siedlecka)
- Wyjście z domu niewoli (Grynberg)
- Elegia (Wicha)
- Design (Wicha)
- Niesamowita Kwaśnicka
- Fenomen Dakowicza
- Legenda o miłości (Budzyński, Ponikło)
- Lekcja z Wencla
- Peryferyjne smętki (Chmielewski)
- Jak to działa? (Karłowicz, Cichocki, Gawin)
- Strażnik systemu (Butkiewicz)
- Szyderstwo i wierność (Gorządek, Szabłowski, Bernatowicz)
- Krzeczkowski nierozpoznany (Karpiński)
- Degeneraci z podziemnej Solidarności (Hugo-Bader)
- Szczepan Twardoch – pisarz zawodowy
- Żulczyk rządzi!
- „Exodus”, czyli droga donikąd (Orbitowski)
- Cienka zupka Gretkowskiej
- Masłowska – zagadywanie pustki
- Smuteczki Pawła Sołtysa
- To nie miłość, to coming out (Karpowicz)
- Mapka ideolo (Czapliński)
- „Dekalog” po latach (Kieślowski)
- Marzenie o cudzie (Sagols, Hausner, Bobkowski)
- Wyśmienite kino Macieja Pieprzycy
- Gorzka komunia (Zamecka)
- Jerzego Zalewskiego kino wolnych Polaków
- Filmowy hołd (Krauze)
- Nienawidzę Teatru Telewizji
- Niewinni? (Demirski, Strzępka)
- Globisz cierpiący
- Demolka w Narodowym (Miśkiewicz)
- Ostatni akord Klaty
- Popłuczyny po Klątwie (Błońska, Wichowska)
- K. jak Kaczyński (Demirski, Strzępka, Krasowski)
- Lupa – geniusz i grafoman
- Aktualna sprawa Grzegorza P. (Rowicki, Ratajczak, Łazarewicz)
- Genialna. Ferrante (Szczawińska)