Książka należy, bez wątpienia, do najważniejszych prac naukowych z zakresu historii późnoantycznej. Przyjęte przez autora ramy czasowe (od roku 284, tj. objęcia rządów przez cesarza Dioklecjana, aż po rok 337, w którym zmarł Konstantyn Wielki) sprawiają, że mamy do czynienia, nie tyle z klasyczną biografią cesarza, co z panoramicznym ujęciem niezwykle ważnej dla dziejów rzymskich epoki. W niezwykle zajmujący sposób Burckhardt przedstawia w niej system rządów w Cesarstwie Rzymskim na przełomie III i IV wieku, funkcjonowanie dworu cesarskiego, administracji centralnej i prowincjonalnej, armii rzymskiej, jak również zagadnienia religijne (którym poświęca miejsce szczególne) oraz politykę zewnętrzną.